Actualiteiten Omgevingsrecht – Week 11 | 2023

Jurisprudentie Omgevingsrecht

Onverzekerbaarheid leidt tot aantasting gebruiksmogelijkheden (ECLI:NL:RVS:2023:1031)

Het college van de gemeente Oss heeft geweigerd een omgevingsvergunning te verlenen voor het, in strijd met het geldende bestemmingsplan, realiseren van een ontsluitingsweg. De eigenaar van een dierenpension wil aan de achterzijde chalets realiseren. Ten behoeve hiervan wil hij een half verharde toegangsweg aanleggen. De exploitant van de naastgelegen beeldentuin is het hier niet mee eens. De angst bestaat dat de weg negatieve gevolgen voor zijn tuin heeft. Ook het college is van mening dat de aangevraagde half-verharding de gebruiksmogelijkheden van aangrenzende gronden onevenredig aangetast. Door de aanleg van een weg, zou de naastgelegen beeldentuin niet meer verzekerd kunnen worden. Ter onderbouwing hiervan is een brief van de verzekeringsmaatschappij van de exploitant overlegd. Om deze reden kan het college geen gebruik maken van de binnenplanse afwijkingsbevoegdheid.

De rechtbank heeft overwogen dat niet inzichtelijk is geworden of een andere verzekeringsmaatschappij de beeldentuin wél zou verzekeren, wanneer deze naast een weg is gelegen. Daarom kan niet worden geoordeeld dat sprake is van een aantasting van de gebruiksmogelijkheden, wanneer verharding wordt aangebracht. Bovendien blijft het mogelijk om de beeldentuin als zodanig te gebruiken, ook al wordt dat gebruik belemmerd. Volgens de exploitant blijkt uit brieven van zijn verzekeringsmaatschappij dat bij realisering van de ontsluitingsweg zijn beeldentuin niet meer te verzekeren zal zijn, en dus exploitatie van de tuin niet meer mogelijk is. Dit brengt met zich mee dat de gebruiksmogelijkheden van zijn gronden onevenredig worden aangetast.

Volgens de Afdeling is het feit dat planologisch gezien het toegestane gebruik onveranderd kan blijven plaatsvinden, een te beperkte maatstaf. Er dient ook gekeken te worden naar de feitelijke (ruimtelijke) gevolgen. In dit specifieke geval is denkbaar dat, gezien de verzekeringskwestie, de gebruiksmogelijkheden van de gronden van de exploitant worden aangetast. Bovendien blijkt uit de brief van de verzekeringsmaatschappij dat de beeldentuin onverzekerbaar zal zijn, omdat de beoogde ontsluitingsweg zal leiden tot een toename van de gebruiksintensiteit van die weg. Het feit dat er andere beeldentuinen bestaan die wel aan openbare wegen liggen, is voor de Afdeling onvoldoende om anders te oordelen.

Beleidsregel of gedragslijn? (ECLI:NL:RVS:2023:1016)

Het college van de gemeente Bergen heeft, in afwijking van het geldende bestemmingsplan, een omgevingsvergunning verleend voor de bouw van een woning met garage. De rechtbank stelt dat de verleende vergunning in strijd is met een eerder genomen gemeenteraadsbesluit, waarin is opgenomen dat verdichting moet worden voorkomen in het onderhavige gebied. Het college is daarom geadviseerd om geen planologische medewerking te verlenen aan bouwplannen aan de locatie. Dit besluit kan volgens de rechtbank worden aangemerkt als beleidsregel. In verband met de rechtszekerheid en de rechtsgelijkheid hebben burgers aanspraak op naleving van de beleidsregels door een bestuursorgaan. Alleen in bijzondere gevallen mag hiervan afgeweken worden (artikel 4:84 Awb). Het college voert aan dat het eerder genomen raadsbesluit geen beleidsregel is ingevolge artikel 1:3 lid 4 Awb, nu dit besluit niet conform artikel 3:42 Awb is gepubliceerd. In dit geval betreft het een gedrags- of richtlijn, waarvan het college gemotiveerd kan afwijken.
De Afdeling overweegt dat in dit geval niet gesproken kan worden van beleidsregels, omdat het raadsbesluit niet op de hiervoor wettelijk voorgeschreven wijze bekend is gemaakt. Het in dit geval geldende uitgangspunt om in het onderhavige gebied geen nieuwe planologische mogelijkheden voor woningbouw toe te staan, kan als gedragslijn worden aangemerkt. Volgens de Afdeling kan hiervan worden afgeweken, wanneer wordt voldaan aan het motiveringsbeginsel.

Op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen en actualiteiten in het omgevingsrecht? Ruimtemeesters houdt wekelijks de laatste jurisprudentie bij. Volg ons op LinkedIn of schrijf je in voor onze maandelijkse nieuwsbrief om niets te missen!
Hulp of advies nodig? Onze experts zijn er om te helpen! Neem contact met ons op. 

Klaar voor een nieuwe uitdaging? Bekijk de openstaande juridische vacatures:

Ondernemende Jurist
Senior Jurist Omgevingsrecht
Medior Jurist Omgevingsrecht
Medior Jurist Handhaving
Junior Jurist
Juridisch Adviseur Omgevingsrecht

Gepubliceerd op mrt 24, 2023 en geschreven door:
Koen van Polanen

Koen van Polanen

Directeur / Juridisch Adviseur

Blijf op de hoogte en schrijf je in voor de nieuwsbrief

Nieuwsbriefinschrijving