Het is begin juli en er komen steeds meer versoepelingen van het coronabeleid in beeld. De terrassen zijn weer open en de avondklok is opgeheven. Corona heeft een grote impact gehad op de samenleving. Zo ook op de participatie. Participatie is een belangrijk onderdeel bij bijvoorbeeld de totstandkoming van beleidsdocumenten, zoals een omgevingsvisie. Fysieke bijeenkomsten in bijvoorbeeld buurthuizen waren lange tijd niet mogelijk. Hoe laat je dan toch jong en oud deelnemen aan besluitvorming wanneer je niet fysiek bij elkaar kan komen?
Passende participatie voor elk project
Het thuiswerken en digitaal vergaderen door middel van verschillende online platformen is inmiddels de normaalste zaak van de wereld geworden. De omschakeling naar 100% online-participatie is minder snel gegaan, ondanks de vele mogelijkheden. Een mix van offline en online platformen vormt een ideale combinatie voor het bereiken van zo veel mogelijk verschillende doelgroepen. Door corona zijn de offline platformen echter stil komen te staan en zijn we afhankelijk geworden van de online platformen. De voordelen van de versnelling van de digitale participatie zijn dat een nieuwe groep bewoners betrokken wordt en dat in potentie het bereik groter is geworden. Bij inspraakavonden waren de jongeren in de samenleving vaak minder betrokken bij het participatieproces. Jongeren worden door de digitale participatie beter bereikt. Een nadeel is dat mensen die digitaal minder uit de voeten kunnen mogelijk juist minder goed mee kunnen doen.
Het is voor gemeenten belangrijk dat zij tijd en middelen investeren in het opzetten van een digitaal platform om de burgerparticipatie door te laten gaan. Een projectteam digitale democratie samenstellen heeft een meerwaarde om een zo efficiënt mogelijke online-participatie te laten plaatsvinden. Er moet zowel binnen de politiek als intern draagvlak gecreëerd worden voor het gebruiken van online-participatie. Het betrekken van inwoners is juist in tijden van corona belangrijk, omdat zo het draagvlak voor de lokale democratie wordt versterkt. Een goede communicatiecampagne is van belang om ook de minder digitaal-vaardige inwoners te betrekken in het proces. Participatie kan per project om een andere uitwerking vragen, dus vooraf goed nadenken over wat je wilt bereiken en welke vorm en mate van burgerparticipatie daar het best bij aansluit vergroot de kans op succes.
Verlies de dialoog met burgers niet
De coronacrisis heeft een positieve invloed gehad op de ontwikkeling en het gebruik van digitale participatie, maar laat ook het belang zien van de ruimtelijke-fysieke dimensie van de participatie. Participatie-enquêtes kunnen een middel zijn om gedragen plannen voor de leefomgeving te ontwerpen, maar deze missen dialoog en de kans om de mening van een ander goed te formuleren. Mijn ervaring met participatie in coronatijd bij verschillende gemeenten heeft mij geleerd dat het offline gesprek uiterst belangrijk blijft. Wanneer je niet met een grote groep mensen bij elkaar kunt zitten, kan er alsnog een bijeenkomst plaatsvinden met een aantal vertegenwoordigers van de groep. Op deze manier kunnen zij namens de omgeving toch fysiek het gesprek aangaan. Het is van belang dat ook tijdens deze tijden, waarin we afhankelijk zijn van online-participatie, we open vragen blijven stellen aan inwoners. Participatie moet niet afhangen van suggestieve enquêtes en inwoners moeten de kans krijgen om actief mee te kunnen denken. Zorg ervoor dat online-participatie in verschillende vormen wordt aangeboden en dat de dialoog niet verloren gaat door het ontbreken van fysieke bijeenkomsten.
Ruimtemeesters heeft juist in deze periode geïnvesteerd in nieuwe samenwerkingen met communicatie en participatie-experts. Via onze samenwerking in Het Participatie Gilde hebben wij nu beschikking over alle mogelijke instrumenten om een participatietraject zorgvuldig te doorlopen. Van onafhankelijke enquêtes tot offline buurtcampagnes en van online platforms tot een informatie-avond vanuit de studio. Neem vooral contact op over de mogelijkheden op het gebied van burgerparticipatie!
