Schone Lucht Akkoord

Goed nieuws voor gezondheid!

Wist u dat er in Nederland naar schatting 11.000 mensen vroegtijdig overlijden door een slechte luchtkwaliteit? Gelukkig is de lucht boven Nederland is de afgelopen jaren steeds schoner geworden, en dat is  goed nieuws! Hoe hebben we deze verbetering voor elkaar gekregen? Dat is te danken aan (beleids)maatregelen zoals normen voor luchtkwaliteit, schoner vervoer en eisen aan de uitstoot van industrie. Dat is best bijzonder, want er is meer bedrijvigheid en we zijn ons meer gaan verplaatsen. Dankzij deze maatregelen voldoen we nu grotendeels aan de gestelde Europese normen. Het RIVM heeft eens berekend dat door deze maatregelen de gemiddelde levensverwachting 6 jaar langer is. Goed beleid werkt!

Zijn we er dan?

Maar nog steeds leven Nederlanders gemiddeld negen maanden korter door luchtverontreiniging. Mensen die dicht bij drukke wegen wonen, leven tot wel 14 maanden korter! Een slechte luchtkwaliteit kan namelijk allerlei gezondheidsklachten opleveren zoals luchtwegaandoeningen, astma en hart- en vaatziekten. De componenten die zorgen voor de meeste gezondheidsschade zijn fijnstof (PM10, PM 2,5 en ultrafijnstof) en stikstofdioxide (NOX). Slechte luchtkwaliteit is zelfs zo’n belangrijke risicofactor, dat de gezondheidsschade in dezelfde orde van grootte ligt als die van overgewicht. Oftewel: ook onder de normen zijn er nog veel gezondheidseffecten te verwachten.

Gezondheid centraal

In 2018 heeft de Gezondheidsraad het rapport ‘Gezondheidswinst door Schone lucht’ opgesteld. Wetenschappelijke informatie met betrekking tot luchtkwaliteit en gezondheid is voor Nederland op een rij gezet, waarop adviezen zijn gegeven. De kern hiervan was om prioriteit te geven aan het terugdringen van de concentraties fijnstof en stikstofdioxide afkomstig van wegverkeer, vooral van dieselvoertuigen. Daarnaast adviseerde de Gezondheidsraad het aanpakken van de uitstoot van ammoniak vanuit de veehouderij. De kernboodschap was: zet gezondheid centraal bij het luchtkwaliteitsbeleid. Op die manier kan de ‘deken’ van luchtverontreiniging boven heel Nederland worden verminderd.

Naar aanleiding van dit rapport heeft minister van Milieu en Wonen, van Veldhoven, een pakket extra maatregelen aangekondigd (bovenop de al bestaande regelgeving) om de luchtkwaliteit nog meer te verbeteren.

Schone Lucht Akkoord

Na een proces van 2 jaar was het op 13 januari 2020 eindelijk zo ver: het Schone Lucht Akkoord werd getekend. Hierin leggen Rijk, provincies en gemeenten vast wat zij gaan doen om onze lucht schoner te maken. Het is een ambitieus plan, er is namelijk als gezamenlijk doel gesteld om door schonere lucht in 2030 minimaal 50% gezondheidswinst te bereiken ten opzichte van 2016. Om dit te behalen voeren ze de afspraken uit het akkoord uit, met name ten aanzien van Nederlandse bronnen. In het akkoord worden maatregelen voorgesteld voor het wegverkeer, zware werkvoertuigen, landbouw, scheepvaart, industrie en huishoudens. Organisaties die het akkoord ondertekenen, moeten jaarlijks laten zien wat ze hebben gedaan om de luchtvervuiling terug te dringen.

Deze gezamenlijke inzet van maatregelen moet ertoe leiden dat in 2030 gemiddeld ruim vier maanden gezondheidswinst is gerealiseerd en dat er jaarlijks 4.000 tot 5.000 minder sterfgevallen als gevolg van blootstelling aan luchtvervuiling zijn. Ook economisch gezien levert dat winst op: voorzichtige berekeningen geven aan dat in 2030 hiermee jaarlijks zo’n 3 tot 6 miljard per euro kan worden bespaard. Kortom: het Schone Lucht Akkoord maakt de omslag van het sturen op het voldoen aan Europese normen naar het realiseren van gezondheidswinst voor iedereen.

Meedoen?

Voor het Schone Lucht Akkoord is door het Rijk € 50 miljoen uitgetrokken. Per gemeente of provincie is er een aanvullend uitvoeringsplan met in totaal tientallen miljoenen aan investeringen. In Noord-Brabant kunnen gemeenten via deelname aan een pilot bijdragen aan een vernieuwende aanpak die verder gaat dan de huidige regelgeving, en aansluit bij de mogelijkheden van de Omgevingswet. De gemeente kan hiervoor een projectplan opstellen, en de provincie kijkt mee welke financieringsmogelijkheden er zijn. Zo kunt u de lucht in uw gemeente nog gezonder maken, en dat is goed nieuws!


Wilt u de gezondheid van uw inwoners verbeteren door mee te doen aan het Schone Lucht Akkoord? Ruimtemeesters biedt hulp bij het opstellen van het projectplan, en maakt daarbij een koppeling met uw omgevingsvisie of -plan. Neem hiervoor direct contact op.

Gepubliceerd op mrt 20, 2020 en geschreven door:
Ruimtemeesters

Ruimtemeesters

Blijf op de hoogte en schrijf je in voor de nieuwsbrief

Nieuwsbriefinschrijving